We verlaten de woonboerderij en gaan linksaf richting Kasteel. Aan de kleur van poorten, luiken en deuren zie je dat alle gebouwen aan deze weg, de Kasteelshof (boerderij), de Boswachterswoning, de Tiendschuur en de paardenstallen bij het kasteel horen.
Dit middeleeuws kasteel ligt enigszins verscholen in het groen, omgeven door een prachtig park. Eens woonde hier de Graaf van Ho(o)rne, die samen met Willem van Oranje en de Graaf van Egmond de vrijheid van Nederland bevocht in de Spaanse Nederlanden. Het is thans de enige bewoonde middeleeuwse burcht in Nederland en daarom niet te bezichtigen. Het park is wel vrij toegankelijk. Het kasteel wordt sinds 1789 bewoond door de familie Magnée. De oudste schriftelijke bron, waarin het kasteel wordt vermeld, dateert uit 1243.
Tegenover het kasteel links de Tiendschuur en rechts de Paardenstallen met aan de achterkant daarvan een prachtige tuinkamer (Iemand aanwezig; vraag dan of je even in de stallen mag kijken - stallen/boxen in originele staat – niet zo maar binnen lopen). Als je op dit punt staat, voor de ingang van het kasteel, besef dan dat je hier in 1993 en 1995 door hoog water niet verder kon. Zover als je kon kijken was overal water.
We maken nu een rondje Kasteelpark - “de Gaard”: Direct na de paardendrinkbak, rechts van de oprijlaan, nemen we het pad rechts naar beneden en houden het kasteel aan onze linker hand. Rechts zien we de droge kasteelgracht. Deze stond in 1993 en 1995 vol water. In de kasteelmuur, links onder het tweede torentje, zien we een klein poortje. Achter het kasteel houden we rechts aan en gaan langs de kerkhofmuur/kerk, rechts van ons, naar de brug over de kasteelvijver - “de Kouk “-. We wandelen verder, vijver links van ons, naar het volgende bruggetje. We verlaten het park via de eerst volgende uitgang en gaan links af, weer richting B&B woonboerderij Peters.
1e linksaf, Wal, en we wandelen naar de kerk, Raadhuisplein. Als we midden op dit plein met de neus naar de kerk gaan staan dan vinden we achter ons het gemeentehuis (1e steen: 1938) van de voormalige gemeente Horn. Het grote pand links is de voormalige Boerenleenbank. Daarnaast de muziekkiosk. Rechts een gezellig bruin café, met een ruim terras, genaamd “Aan de Kirk“. Deze dateert uit het begin van de vorige eeuw en de oude naam was "De Twaalf Apostelen”.
Links naast de kerk staan 12 Lindebomen, die in de volksmond ook zo genoemd werden. De Lindeboom op het terras van het café stond vroeger midden op de rijbaan en droeg de naam “Os Leven Heer“. Deze boom werd lang gebruikt als een soort prikbord voor allerlei mededelingen en aankondigingen van verenigingen en burgers.
De Sint Martinuskerk werd gebouwd in de jaren 1936 en 1937. Op 16 november 1944 werd de torenspits door de terugtrekkende Duitsers opgeblazen. Tijdens de hongerwinter van ’44-’45 werd de kerk zwaar gehavend door granaatvuur. Tussen de Twaalf Apostelen staat een oorlogsmonument voor de gevallenen van Horn.
We gaan verder, draaien de kerk de rug toe en wandelen naar het oude gemeentehuis, waar we linksaf gaan, Dorpstraat, en direct weer rechtsaf, Schoolpad. Hier links op de hoek van deze twee wegen aan de Dorpstraat, lag de Coöperatieve Stoomzuivelfabriek “De Drie Horens”, die in 1949 fuseerde met Roermond en in 1953 de deuren moest sluiten. Rechts van dit Schoolpad lag de Huyben’s Bierbrouwerij “de Kroon”, die in 1968 werd overgenomen door Amstel. De productie werd geleidelijk overgeplaatst naar Maastricht. De panden werd in 1974 opgekocht door Horeca Groothandels Centrum Rooswinkel en werden verbouwd tot winkel en opslagruimte.
In de mouttoren van de brouwerij werden kantoren gemaakt. In 2005 werden alle gebouwen gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. Het Schoolpad heet in de volksmond het Fuuspaedje.(dialect: de melk(centrifuge)fabriek = de Fuus)
Op het einde van het Schoolpad gaan we door de voetgangers-/fietssluis, steken de straat over en wandelen rechtdoor de Graaf van Egmontstraat in. Links van ons zien we de voormalige jongensschool, St. Jozefschool. Tot begin 2010 gemeenschapshuis ’t Dörpshoes’ en nu kinderdagopvang. We komen bij het van Horneplein en steken dit plein diagonaal over. Aan de overkant, daar waar de weg bergop gaat, gaan we links af (Weergraaf).
Daarna 1e rechtsaf, Maaslandstraat. Rechts op de hoek staat de voormalige Rabo-bank. De kleurige muurreliefs verwijzen nog naar de bankfunctie. De Maaslandstraat gaat over in de Molenweg, die we blijven volgen. Langs deze weg staan 2 molens. De 1e molen, links van ons, is “de Welvaart”. Een beltkorenmolen/bovenkruier, met een ronde bakstenen romp en daterend uit 1865. Laatste restauratie 1975 en nu weer wachtend op grondig herstel. Dit is de kleinste, nog gave, windmolen van Limburg, maar mag voorlopig wegens ernstige slijtage niet meer draaien.
De volgende molen is “de Hoop”. Ook een beltkorenmolen/bovenkruier, maar met houten romp, met leien gedekt. Gekocht in Duitsland. Naar Horn vervoerd en hier in 1817 weer opgebouwd. Voor het laatst grondig gerestaureerd in 2009. Dit is de enige “zestienkante molen” in Nederland en wellicht zelfs in Europa.
Ze draait nog regelmatig voor de Prins. Op vooraf vastgestelde zaterdagen en zondagen, als de mulder aanwezig is, is deze molen te bezichtigen zonder afspraak. Op verzoek via Heemkundevereniging Horn, secretaris@heemkundehorn.nl, ook op andere dagen. We wandelen verder en op de T-kruising, bij de grote Lindenboom en het St. Jozef Kepelke, herbouwd in 1987, gaan we links af, Haelerweg. Wij blijven aan de linker kant van de weg. Bij de rotonde steken we over en gaan rechtdoor, Beegderweg. Voor deze rotonde ligt onze Groot-Grutter - Hofleverancier “Alles onder één dak”. Deze winkel bestaat al sinds 1900 en is sinds 1942 familiebedrijf van de huidige familie Vermeulen. Naast deze supermarkt ligt café/restaurant/terras “de Graaf van Horne”, bekend om z’n overheerlijke zelfgebakken appeltaart en de diverse soorten bier op vat of fles (woensdag gesloten). Direct na de rotonde zien we het nieuwe MultiFunctioneel Centrum “de Postkoets”, dat in oktober 2010 heropend werd.
Op de Beegderweg gaan we de 1e weg links af, Posthuisweg. Direct rechts ligt boerderij het Posthuis. Volgens de muurankers daterend uit 1780. Deze heeft in vroegere tijden dienst gedaan als pleisterplaats voor de postkoets. Hier stonden in de stallen verse paarden te trappelen om de koets over te nemen. De kleur van ramen, deuren en luiken laat zien dat dit een pachtboerderij is van Kasteel Horn.
De Posthuisweg blijven we volgen. 1e weg links af, Huybenstraatje. Direct na de oorlog telde Horn nog 89 boerderijen. Anno 2010 zijn er nog 4 actieve bedrijven en 3 daarvan vindt u op deze Posthuisweg.
Verderop zien we aan onze linkerhand Station Horn. Bij de 1e bocht zien we recht voor ons een grote boerderij, Casquettenhof. Op een sluitsteen in één van de stallen staat AD 1788. De naam van deze boerderij is afgeleid van de naam van de vroegere eigenaren, de familie du Casque. In de volgende bocht ligt links van ons het melkveebedrijf van de maatschap Peeters. Na dit melkveebedrijf links af, Huybenstraatje, in de volksmond 't Hoebesjträötje. In de boerderij, waar we tegenaan lopen (nu centrum begeleid wonen) woonde tot ong. 1935 de familie Huyben. Daarna vestigde Louis Huyben zich als bierbrouwer in de Dorpstraat. De familie Huyben had, net zoals enkele andere boeren een brouwerijtje naast hun boerderij om hun eigen gerst of tarwe te verwerken en als bijproduct te verkopen.
Bij de T-kruising, gaan we rechtsaf en bij de volgende kruising linksaf, Eindstraat. Hier was vroeger links een smederij gevestigd en rechts een kwekerij met grote kassen.
Op dit 'pleintje' stond tot eind 50-er jaren de kermis. Anno 2011 op ’t Raadhuisplein. Tegenover de Eindstraat, aan de overkant van de Rijksweg, ligt de Dorpstraat, hèt hart van ons dorp. Aan het einde van de Eindstraat gaan we rechtsaf, over de Rijksweg, richting Roermond (nog niet oversteken) en lopen door tot het Zebrapad, direct na de bushalte. Hier steken we over. Aan de overkant rechts af en meteen weer links af, het Kerkpad op.
Hier zien we rechts van ons Hotel/Restaurant/Grand Café “De Abdij”, Verder lopend komen we weer op het Raadhuisplein, met rechts het gezellige terras van café “Aan de Kirk”. We laten de kerk rechts liggen en lopen langs de twaalf Apostelen over de Wal naar de volgende kruising.
Daar zien we, aan de overkant, de B&B woonboerderij weer liggen voor een hapje en een drankje.
Natuurgebied De Beegderheide ligt aan de rand van het Maasdal. Dit is een natuurgebied waarin open heideterreinen afgewisseld worden met besltoen bossen. Het rijke reliëf en het grote aantal kleine en grote vennen zijn karakteristiek voor dit gebied.
De Beegderheide is daarnaast een toevluchtsoord voor een groot scala aan planten en dieren, waaronder enkele zeldzame en bedreigde soorten, zoals de veldkrekel, heikikker en diverse salamander- en libellensoorten. Ook de sperwer, havik en spechten broeden jaarlijks in de bossen en de uiterst zeldzame Phegeavlinder komt hier massaal voor.
Op de Beegderheide is een uniek stuk natuur herschapen met gevarieerd loof- en naaldbos, zandverstuiving en een aantal heideveldjes. Delen van het terrein worden begraasd en zijn daarom afgerasterd. Onderdeel van de Beegderheide is de Lange Vlieter, een grindgat, dat gebruikt wordt als reservoir voor de drinkwatervoorziening.
Je kunt hier dan ook erg mooi wandelen en fietsen.
De Welvaart is een beltmolen aan de Molenweg in Horn. De stenen molen is in 1865 gebouwd, op korte afstand van de molen De Hoop. De Welvaart heeft, net als molen De Hoop, de tweede wereldoorlog zonder al te veel ernstige schade overleefd. De Welvaart heeft tot einde van de jaren 50 van de twintigste eeuw gemalen. In 1970 kocht de gemeente de molen, om hem enkele jaren later te laten restaureren.
De molen is na telefonisch contact op afspraak te bezoeken.
Het kasteel Horn is een van de oudste, nog intacte middeleeuwse ringmuurburchten in Nederland. De burcht is gebouwd op een natuurlijke verhoging aan de Maas. De naam Horn, en haar alternatieve spellingen Horne, Hurnen en Hornin, stammen af van het Germaanse Hornjôn, wat "heuvel of hoek in een moerassig land" betekent. De Maas was de natuurlijke scheiding tussen Horn en het nabijgelegen Roermond.
Het kasteel dateert vermoedelijk al uit de 10e of 11e eeuw, en was oorspronkelijk in handen van zogenaamde roofridders, die inkomen verkregen door tolheffing op verkeer op de drukbevaren Maas. Kasteel Horn wordt voor het eerst in 1243 vermeld in een brief, waarin Willem, heer van Horne en Altena, verklaart dat hij van graaf van Loon onder meer de burcht en het dorp Horn in leen heeft gekregen. Een andere eigenaar was de aanhanger van Willem de Zwijger, Philips de Montmorecy, graaf van Hoorne, die in 1586 in Brussel werd terechtgesteld. In 1798 werd het kasteel openbaar verkocht aan dhr. Magnee uit Luik. Deze familie is heden ten dage nog steeds eigenaar.
Aanvankelijk had het kasteel vier hoektorens en een vleugel. Door verbouwingen verdwenen er twee torens en werd de ringmuur verhoogd door met mergelblokken op de oorspronkelijke weergang een tweede rij bogen en een nieuwe weergang te bouwen. De oorspronkelijke 13e eeuwse ronde aanleg bestaat nog grotendeels. Rond het kasteel ligt een in landschapstijl aangelegd park. Bij het kasteel ligt tevens een 19e eeuwse U-vormige kasteelboerderij die oorspronkelijk bij het kasteel behoorde.
Het park rond het kasteel is vrij te bezichtigen.
Molen De Hoop in Horn is de enige zestienkanter in Europa en is in 2009 grondig opgeknapt. De Hoop is in 1817 gebouwd en heeft als een van de weinige molens in Limburg de oorlog zonder zware schade overleefd.
Na het overlijden van de molenaar van der Voort in 1949 maalde zijn weduwe samen met haar dochter met de molen, iets wat zeer ongebruikelijk was in die tijd. De Hoop heeft tot einde van de jaren 50 van de twintigste eeuw gemalen. In 1968 kocht de gemeente de molen, om hem enkele jaren later te laten restaureren.
De molen is op afspraak te bezoeken op 2 woensdagen en 2 zaterdagen per maand. Voor meer informatie of een afspraak neemt u telefonisch contact op.
Deze wandelroute is te volgen via het KnopenLopen-netwerk van de gemeente Leudal. De route start bij het informatiebord aan het Raadhuisplein, langs de inrit naar Hotel-Restaurant De Abdij. Via de Kerkstraat loopt u naar knooppunt 55 en wordt de drukke Rijksweg overgestoken.
In de buurtschap Beurik zijn een paar mooie boerenhoeven te zien. De Casquettenhof, die al in 1788 werd gebouwd, is een carréboerderij, waarin een melkveebedrijf wordt gerund. Tevens dient dit als zorgboerderij voor ouderen.
Horn beschikt over een treinstation, dat doet echter de aankleding van een voortuin even verderop vermoeden. Waarschijnlijk woont hier een voormalig ProRail-medewerker?
Na het oversteken van de weg naar Beegden komt via in een woongebied met veel groen en mooie optrekjes, in een naalbomenbos. Een paar snaterende eendjes heten u van harte welkom vanuit een vennetje in dit bos. In de bossen langs de Bergerweg komt u voorbij de Lataste school, een school voor kinderen die wat extra steun nodig hebben, en Scholengemeenschap Sint Ursula, een school voor vmbo, havo en vwo.
Horn is in de loop van enkele decennia flink gegroeid. Dat blijkt uit onder andere de plaats van molens De Welvaart en De Hoop. Deze molens werden gebouwd op een plek waar ze ongehinderd wind konden vangen, maar staan nu inmiddels tussen de huizen.
De enkele tientallen jaren oude uitbreiding van Horn die verderop in deze route doorkruist wordt, heet "Kloppeven". Door het ontbreken van onderhoud is dit ven op enkele plaatsen bijna geheel dicht gegroeid. Blatende schapen verwelkomen u hierna in het verrassende mooie natuurgebied Het Broek. In deze kleine, stille oase kunt u oog in oog komen te staan met een vol, enkele reeën of een das.
Via velden aan de oostkant van het dorp, gaat u weer richting het centrum van Horn. Tussen het groen aan de rechterkant ligt Kasteel Horn. Een wandeling door het kasteelpark is zeer de moeite waard. Bij het verlaten van het kasteelpark keert u terug bij het startpunt.
