De maatschappelijk betrokken kunstenaar Tirzo Martha (Curaçao, 1965) strijkt dit voorjaar neer in museum van Bommel van Dam. De tentoonstelling ‘Intensive Care’ toont een omvangrijke serie monumentale installaties waarmee Martha een nieuwe koers vaart binnen zijn inmiddels omvangrijke oeuvre. De grotendeels witte reeks is voor het eerst in Nederland te zien. Voor de presentatie van twintig van zijn nieuwste beelden heeft hij bewust gekozen voor Venlo. “Om de kwaliteiten van deze stad te ontdekken en deze te delen met de rest van het land.” Om deze impact te vergroten, bevindt zich ook een open atelier op zaal waar de kunstenaar met lokale gemeenschappen, leerlingen en bezoekers werkt aan een nieuw, gezamenlijk kunstwerk. ‘Tirzo Martha - Intensive Care’ is van 13 april t/m 4 augustus 2024 te bezoeken.
Chronisch Monochroom
De imposante beelden uit de tentoonstelling Intensive Care maken deel uit van de serie Chronisch Monochroom. In tegenstelling tot Martha’s vaak meerkleurige installaties zijn de kunstwerken uit deze reeks grotendeels wit. Het idee voor Chronisch Monochroom ontstond tijdens het verblijf van de kunstenaar in ziekenhuizen in Colombia en op Curaçao, waar hij was opgenomen vanwege een infectie aan zijn hart. In die steriele, witte ruimtes vonden de ogenschijnlijk vervallen, eenkleurige bouwwerken en landschappen hun oorsprong. Met deze serie sculpturen richt Tirzo Martha monumenten op gewijd aan maatschappelijke problemen die de ontwikkeling en de groei van ons mensen belemmeren. Zowel op wereldniveau als dichtbij huis. Denk hierbij aan recente crises als de COVID-19 pandemie en de oorlog in Oekraïne, maar ook aan werkloosheid, achteruitgang van het onderwijs, corruptie en racisme. De kunstenaar geeft deze kwesties een podium en vraagt de toeschouwer om blijvende aandacht. Tegelijk probeert hij je gerust te stellen en mee te nemen in zijn verbeeldingskracht. Met daadkracht, vertrouwen, maar vooral door samen te werken, zijn wij als collectief in staat verschillen te overbruggen en nieuwe herinneringen te maken.
Doe mee atelier op zaal
De sculpturen, video’s en performances van Tirzo Martha zijn over de hele wereld te zien en hebben allen iets gemeen: zij ontstaan vanuit maatschappelijke betrokkenheid en samenwerking. Zij zijn het resultaat van de intensieve zorg die de kunstenaar draagt voor de gemeenschappen waarmee hij samen maakt, praat, werkt en bouwt. In voorbereiding op de tentoonstelling bracht Martha een bezoek aan verschillende wijkcentra in de gemeente Venlo. Tijdens een workshop werden wijkbewoners uitgenodigd om kennis te maken met de kunstenaar en zijn werkwijze. De deelnemers brachten allemaal iets persoonlijks mee, een object of materiaal dat iets over henzelf zou vertellen. Om de zichtbaarheid van hun eigen verhaal te vergroten, vroeg Martha de wijkbewoners om hun object met eenvoudige materialen te bewerken. Tijdens dit proces ontstonden er persoonlijke groepsgesprekken. De bezoeken aan de wijken resulteerden in enkele werkvormen en materialen die ingezet worden bij het maken van een gezamenlijk kunstwerk in het open atelier op zaal. Hier werkt Martha gedurende de looptijd van de tentoonstelling samen met leerlingen en studenten, deelnemers van de wijkinitiatieven en bezoekers aan een nieuw beeld dat geldt als een monument voor verbinding.
Venlo – Curaçao
Een samenwerking tussen museum van Bommel van Dam en Tirzo Martha is een langgekoesterde wens van beiden. Ten eerste om zo een bijdrage te kunnen leveren aan de verrijking van het culturele landschap in de regio Venlo. Martha: “Opvattingen over identiteit spelen in onze tijd een belangrijke rol, en identiteit gaat samen met cultuur. Ideeën over cultuur worden vaak gedomineerd en bepaald door die van de metropool. Wat gebeurt er met de culturen van de kleinere plekken? Is er een transitie mogelijk van hun cultuur naar de grotere steden? Dat is de noodzaak achter mijn aanwezigheid in Venlo. Om de kwaliteiten van deze stad te ontdekken en deze te delen met de rest van het land.” Daarnaast neemt de kunstenaar vanuit zijn geboorte-eiland het bijzondere verhaal mee over twee vrienden: de Venlose pater, volkenkundige en kunstenaar Paul Brenneker (1912 – 1996) en literair auteur, kunstenaar en archeoloog Elis Juliana (1927 – 2013). Martha haalt inspiratie uit hun geschiedenis, die in de tentoonstelling een verbinding aangaat tussen Curaçao, Willemstad en Nederland, en in het bijzonder met Venlo. Het is het verhaal van twee belangrijke voorvechters van cultuur, erfgoed en sociale cohesie op Curaçao. Samen verzamelden ze bronnen om de cultuur en geschiedenis vast te leggen. Een belangrijk deel van deze documentatie is ondergebracht bij het NAAM (National Archaeological and Anthropological Memory Management Foundation) in Willemstad, waar voor de tentoonstelling mee is samengewerkt.
Gratis toegankelijke openingsdag
In aanwezigheid van Tirzo Martha wordt de tentoonstelling op zaterdag 13 april geopend. Naast het officiële openingsmoment door Rieke Righolt, directeur museum van Bommel van Dam, en Emily Ansenk, directeur Holland Festival, vinden er gedurende de dag diverse activiteiten plaats om de tentoonstelling feestelijk af te trappen met bezoekers. Van live muziek en performances tot lekker eten. Bovendien is het museum deze dag extra lang geopend - tot 20:00 uur - en gratis toegankelijk voor iedereen.
